آزمایشگاه گچ
مهم ترین بخش یک واحد تولیدی که وظیفه کنترل کیفیت را برعهده دارد، آزمایشگاه می باشد. این بخش باید دارای صلاحیت و تجهیزات لازم جهت آزمون و ارائه ی نتایج باشد.
آزمایشگاه کنترل کیفیت شرکت تولیدی بازرگانی قائمیه کازرون به منظور حفظ، ارتقاء و بهبود مستمر کیفیت محصولات خود به صورت یک واحد مستقل در این شرکت فعالیت دارد و با در اختیار داشتن تجهیزات دقیق آزمایشگاهی و حضور متخصصین به انجام آزمونهای خاص و دقیق به تولید محصولات استاندارد با هدف افزایش ضریب کیفیت محصولات می پردازد. محدوده فعاليت هاي واحد كنترل كيفيت هم راستا با واحد توليد از ابتدايي ترين مرحله يعني ورود مواد اوليه تا نهایي ترين مرحله ( ارائه محصول به مشتري)، لازم و ضروري است. لذا بازرسی ها و کنترل فرایند بر اساس کنترل های زیر صورت میگیرد:
- کنترل فرایند تولید محصول
- نمونه گیری از محصولات
- بازرسی نمونه ها
- کنترل مواد ورودی
- کنترل حین تولید به منظور اقدامات پیشگیرانه
جهت ارتقا سطح آزمایشگاه گچ و اطمینان از کیفیت نتایج آن، می توان استاندارد ایزو ای ای سی 17025(سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاه) را در آزمایشگاه گچ واحد تولیدی پیاده کرد.
تجهیزات آزمایشگاهی
آزمایشگاه کنترل کیفیت در یک واحد تولیدی گچ، باید دارای کلیه تجهیزات مربوط به نمونه برداری، اندازه گیری و آزمون مورد لزوم برای انجام صحیح آزمون های شیمیایی ، فیزیکی و مکانیکی مطابق استاندارد ملی مربوطه و سایر استاندارد های مربوط به ان واحد تولیدی باشد. تجهیزات باید برای دستیابی به دقت مورد نیاز، توانایی داشته باشند و باید با مشخصات مربوط به آزمون ها مطابقت نمایند. در مورد کمیت ها یا مقادیر کلیدی دستگاه ها ، در مواردی که این خصوصیات تاثیر مهمی در نتایج داشته باشند، باید برنامه های کالیبراسیون ایجاد گردد. تجهیزات پیش از آنکه به خدمت گرفته شوند، باید کالیبره یا بررسی گردند که الزامات استاندارد را برآورده می سازند.
همچنین کلیه تجهیزات تحت کنترل آزمایشگاه که به کالیبراسیون نیاز داشته باشند، باید برچسب گذاری شوند تا وضعیت کالیبراسیون آنها از جمله تاریخ آخرین باری که کالیبره شده اند و تاریخ کالیبراسیون مجدد یا معیارهای انقضای آخرین کالیبراسیون معلوم باشد.ُ
تجهیزات باید به وسیله کارکنان مجاز به کار گرفته شوند. دستورالعمل های روز آمدی در مورد نگهداری تجهیزات و نحوه ی کار آن ها باید به آسانی در دسترس باشد تا کارکنان آزمایشگاه بتوانند از آن ها استفاده نمایند . مدیریت آزمایشگاه باید از صلاحیت کلیه کسانی که با تجهیزات معین کار می کنند اطمینان حاصل نماید.
در صورت استفاده از کارکنان در حال آموزش ، باید نظارت مناسبی اعمال شود. کارکنان آزمایشگاه باید بر حسب نیاز از لحاظ تحصیلات ، آموزش و تجربه ی مناسب و یا مهارت اثبات شده ی آن ها واجد شرایط باشند.
حداقل تجهیزات و مواد مورد نیاز در یک ازمایشگاه گچ ساختمانی باید شامل موارد زیر باشد:
دستگاه ها:
- آون: از این دستگاه برای خشک کردن نمونه جهت آنالیز گچ استفاده می شود. کاربرد دیگر آن خشک کردن قاب های گچی که از اتاقک رطوبت خارج می شوند می باشد که در هر دو مرحله دمای مناسب 40 درجه سانتی گراد می باشد.
- دستگاه مقاومت: از این دستگاه جهت شکستن قالب های گچ و تست مقاومت خمشی و فشاری آنها استفاده می شود. بنا به تنظیم دستگاه واحد اندازه گیری مقاومت می تواند N/mm2 یا kg/cm2 باشد.
- ترازو: از ترازو جهت وزن کردن نمونه ها بنا به نیاز ازمون بر حسب دقت های مختلف استفاده می شود که در ازمایشگاه گچ دو نوع ترازو با دقت های 0.1g و 000.1g مورد نیاز می باشد.
- بن ماری: از این دستگاه جهت تبخیر محلول اسیدی گچ با سرعت بسیار کم استفاده می شود که دقت آن از هیتر بهتر می باشد و محلول مورد نظر به آرامی تبخیر و تجزیه می گردد.
- کوره الکتریکی با قابلیت اندازه گیری حداقل دمای 1000 درجه سیلسیوس : از این دستگاه جهت تولید حرارت های بالا استفاده می شود.کاربرد این دستگاه در آزمون های شیمیایی سوزاندن کاغذ صافی همراه رسوب می باشد. کاغذ صافی همراه رسوب معمولا اشلس( بدون خاکستر) می باشند. بهترین حالت گذاشتن رسوب همراه بوته چینی از ابتدای روشن کردن کوره می باشد.
- دستگاه ویکات اصلاح شده (غلظت سنج) : از این دستگاه جهت بدست آوردن نسبت آب به گچ نرمال استفاده می شود.
- دستگاه ویکات سوزنی: پس از تعیین غلظت گچ، جهت تعیین زمان گیرش گچ استفاده می شود.
- اتاقک رطوبت : از این دستگاه جهت عمل آوری نمونه های گچ در آزمون مکانیکی استفاده می شود. برای این منظور نمونه ها باید به مدت یک هفته در این دستگاه با دمای 23 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 45 تا 55 درصد قرار گیرند.
- دسیکاتور : از این دستگاه جهت تسریع در سرد کردن نمونه ها تا دمای محیط بدون جذب رطوبت محیطی استفاده می شود.
- هیتر : در آزمون شیمیایی برای حرارت دادن به محلول از آن استفاده می گردد.
- دستگاه سفیدی سنج